Prawidło 4.1 – Opieka medyczna na statku i na lądzie
Cel: Ochrona zdrowia marynarzy i zapewnienie im szybkiego dostępu do opieki medycznej na statku i na lądzie
1. Każdy Członek zapewni, że wszyscy marynarze na statku, który pływa pod jego banderą, objęci
będą odpowiednimi działaniami w zakresie ochrony zdrowia i że będą mieć dostęp do właściwej
opieki medycznej podczas pracy na statku.
2. Ochrona określona w ustępie 1 niniejszego Prawidła będzie, co do zasady, zapewniana
marynarzom bezpłatnie.
3. Każdy Członek zapewni, że potrzebujący natychmiastowej pomocy medycznej marynarze
przebywający na statkach znajdujących się na jego terytorium, otrzymają dostęp do zakładów opieki
zdrowotnej danego Członka.
4. Wymagania w zakresie ochrony zdrowia i opieki medycznej na statku określone w Kodeksie
zawierają normy dla działań zmierzających do zapewnienia marynarzom ochrony zdrowia i opieki
medycznej o standardzie tak zbliżonym jak to możliwe do tego, który jest dostępny dla pracowników
na lądzie.
Norma A4.1 – Opieka medyczna na statku i na lądzie
1. Każdy Członek zapewni, że podjęte zostaną kroki w zakresie ochrony zdrowia i opieki medycznej
dla marynarzy pracujących na statkach podnoszących jego banderę, włączając w to podstawową
opiekę dentystyczną, które:
(a) zapewnią marynarzom ogólne usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki medycznej istotne z
punktu widzenia pełnionych przez nich obowiązków, jak również szczególne usługi związane
ze specyfiką pracy na statku;
(b) zapewnią, że marynarze otrzymają ochronę zdrowia i opiekę medyczną o standardzie tak
zbliżonym jak to możliwe do tego, który dostępny jest dla pracowników na lądzie, włączając
w to szybki dostęp do niezbędnych lekarstw, sprzętu medycznego do diagnozowania i
leczenia oraz do informacji i porady medycznej;
(c) zapewnią marynarzom, tam gdzie jest możliwe z praktycznego punktu widzenia, prawo do
bezzwłocznych wizyt u lekarzy specjalistów i dentystów w porcie, do którego zawinie statek;
(d) zapewnią, że, w zakresie zgodnym z prawem krajowym i praktyką Członka, usługi opieki
medycznej i ochrony zdrowia podczas pobytu marynarza na statku lub po jego zawinięciu do
portu zagranicznego będą świadczone bez konieczności wnoszenia opłat przez marynarzy;
oraz
(e) nie będą ograniczone tylko do marynarzy chorych i marynarzy, którzy ulegli wypadkom, ale
zawierać będą środki o charakterze prewencyjnym, takie jak promocja zdrowia i programy
edukacji zdrowotnej.
2. Właściwa władza wprowadzi standardowy formularz medyczny do wykorzystania przez
armatorów i właściwy personel medyczny na statkach i na lądzie. Wypełniony formularz i jego
zawartość będą utrzymywane w tajemnicy i wykorzystywane tylko w celu poprawy opieki
medycznej marynarzy.
3. Każdy Członek przyjmie ustawodawstwo określające wymagania w zakresie wyposażenia i
sprzętu medycznego oraz szkolenia na statkach podnoszących jego banderę.
4. Krajowe ustawodawstwo będzie zawierać co najmniej następujące wymagania:
(a) wszystkie statki będą posiadać na pokładzie apteczkę, sprzęt medyczny i przewodnik lekarski,
których specyfikacje zostaną określone i które będą poddawane regularnym inspekcjom przez
właściwą władzę; wymagania krajowe będą uwzględniać rodzaj statku, liczbę osób na nim
oraz naturę, miejsce przeznaczenia i czas trwania rejsów oraz właściwe krajowe i
międzynarodowe normy medyczne;
(b) statki przewożące 100 lub więcej osób i zwykle odbywające podróże międzynarodowe o
czasie trwania dłuższym niż trzy dni będą miały na pokładzie wykwalifikowanego lekarza,
który będzie odpowiedzialny za świadczenie opieki lekarskiej; prawo krajowe określi także,
jakie inne statki będą musiały mieć na pokładzie lekarza, biorąc pod uwagę, między innymi,
takie czynniki jak czas trwania, naturę i warunki podróży oraz liczbę marynarzy na pokładzie;
(c) od statków, które nie mają na pokładzie lekarza będzie się wymagać, by miały na pokładzie
przynajmniej jednego marynarza odpowiedzialnego za opiekę medyczną i podawanie
lekarstw w ramach swych obowiązków lub przynajmniej jednego marynarza potrafiącego
udzielać pierwszej pomocy medycznej; osoby odpowiedzialne za opiekę medyczną na statku,
które nie są lekarzami, będą mieć ukończone szkolenie w zakresie opieki medycznej
spełniające wymagania Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia
marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht z 1978 r., wraz z poprawkami
(„STCW”); marynarze wyznaczeni do udzielania pierwszej pomocy medycznej będą mieć
ukończone szkolenie w zakresie pierwszej pomocy medycznej, spełniające wymagania
STCW; ustawodawstwo krajowe określi wymagany poziom wyszkolenia, biorąc pod uwagę,
między innymi, takie czynniki jak czas trwania, natura i warunki podróży i liczbę marynarzy
na pokładzie; oraz
(d) właściwa władza zapewni za pomocą stworzonego systemu, że porady lekarskie świadczone
na statku za pośrednictwem radia lub komunikacji satelitarnej, włączając w to porady
specjalistyczne, dostępne będą 24 godziny na dobę; porady lekarskie, włączając w to
transmisje informacji medycznej za pomocą radia lub komunikacji satelitarnej pomiędzy
statkiem i osobami na lądzie udzielającymi porad, będą udzielane statkom bezpłatnie, bez
względu na ich banderę.
Wytyczna B4.1 – Opieka medyczna na statku i na lądzie
Wytyczna B4.1.1 – Zapewnianie opieki medycznej
1. Określając poziom przeszkolenia medycznego zapewnianego na statkach, które nie muszą mieć na
pokładzie lekarza, właściwa władza będzie wymagała by:
(a) statki, które w normalnych warunkach mogą dotrzeć do placówki świadczącej opiekę
medyczną w ciągu ośmiu godzin miały przynajmniej jednego wyznaczonego marynarza
przeszkolonego w zakresie udzielania pierwszej pomocy wymaganym przez STCW, które
umożliwi mu podjęcie natychmiastowego, skutecznego działania w przypadku wypadków lub
chorób, które mogą wystąpić na statku i skorzystanie z porad lekarskich udzielanych za
pośrednictwem radia lub komunikacji satelitarnej; oraz
(b) wszystkie inne statki miały przynajmniej jednego wyznaczonego marynarza z zatwierdzonym
przeszkoleniem w zakresie opieki medycznej wymaganym przez STCW, włączając w to
przeszkolenie praktyczne i przeszkolenie w zakresie technik ratowania życia takich jak
terapia dożylna, które umożliwią efektywne uczestnictwo w skoordynowanych planach
pomocy medycznej statkom na morzu i dostarczenie chorym i rannym satysfakcjonującego
standardu opieki medycznej podczas okresu ich przebywania na statku.
2. Przeszkolenie, o którym mówi ustęp 1 niniejszej Wytycznej powinno opierać się na
najnowszych wydaniach Międzynarodowego przewodnika medycznego dla statków, Przewodnika
w zakresie udzielania pierwszej pomocy w wypadkach z udziałem ładunków niebezpiecznych,
Zalecenia – Międzynarodowego przewodnika w zakresie szkoleń morskich i medycznej części
Międzynarodowego Kodu Sygnałowego, jak również innych przewodnikach.
3. Osoby, o których wspomina ustęp 1 niniejszej Wytycznej, i inni marynarze, od których może
tego wymagać właściwa władza, powinny co około pięć lat przechodzić szkolenia, które pozwolą
im zachować i zwiększyć wiedzę oraz umiejętności i dotrzymywać kroku postępowi.
4. Apteczka i jej zawartość, jak również sprzęt medyczny i przewodnik medyczny, powinny być
właściwie utrzymywane i regularnie przeglądane w odstępach nie dłuższych niż 12 miesięcy
przez osoby wyznaczone przez właściwą władzę, które powinny zagwarantować, że etykiety, daty
ważności i warunki przechowywania wszystkich lekarstw oraz sposoby ich użycia będą
sprawdzane i że cały sprzęt będzie funkcjonować prawidłowo. Przyjmując i rewidując
przewodnik medyczny statku wykorzystywany na poziomie krajowym i określając zawartość
apteczki i wyposażenia medycznego, właściwa władza powinien brać pod uwagę
międzynarodowe zalecenia na tym polu, włączając w to ostatnie wydanie Międzynarodowego
przewodnika medycznego dla statków i inne przewodniki wspomniane w ustępie 2 niniejszej
Wytycznej.
5. Jeśli ładunek sklasyfikowany jako niebezpieczny nie został uwzględniony w najnowszym
wydaniu Przewodnika w zakresie udzielania pierwszej pomocy w wypadkach z udziałem
ładunków niebezpiecznych powinno się udostępnić marynarzom informacje na temat
przewożonych substancji i związanego z nimi ryzyka, potrzebnych środków ochrony osobistej,
odpowiednich medycznych procedur i specyficznych substancji pełniących funkcję antidotum.
Takie substancje i środki ochrony osobistej powinny się znajdować na statkach przewożących
towary niebezpieczne. Informacje takie powinny być zintegrowane z polityką statku i
programami dotyczącymi bezpieczeństwa i zdrowia opisanymi w Prawidle 4.3 i związanymi z
nim postanowieniami Kodeksu.
6. Wszystkie statki powinny posiadać kompletną i aktualną listę stacji radiowych, za
pośrednictwem których można uzyskać poradę lekarską i, jeśli wyposażone są w system
komunikacji satelitarnej, posiadać na pokładzie aktualną i kompletną listę stacji naziemnych, za
pośrednictwem których można uzyskać poradę lekarską. Marynarze odpowiedzialni za opiekę
medyczną lub udzielanie pierwszej pomocy powinni zostać poinstruowani na temat
wykorzystania przewodnika medycznego i medycznej części najnowszego wydania
Międzynarodowego Kodu Sygnałowego, co umożliwi im zrozumienie rodzaju informacji
potrzebnej lekarzom, jak też ich porad.
Wytyczna B4.1.2 – Formularz medyczny
1. Standardowy formularz medyczny dla marynarzy wymagany w Części A niniejszego
Kodeksu powinien być tak zaprojektowany, by ułatwić wymianę informacji medycznych i z nimi
związanych dotyczących poszczególnych marynarzy pomiędzy statkiem i lądem w przypadkach
chorób i uszkodzeń ciała.
Wytyczna B4.1.3 – Opieka medyczna na lądzie
1. Umiejscowione na lądzie placówki medyczne leczące marynarzy powinny być odpowiednie do
tego celu. Lekarze, dentyści i inny personel medyczny powinien być odpowiednio wykwalifikowany.
2. Powinny zostać powzięte środki w celu zapewnienia marynarzom, którzy schodzą na ląd dostępu
do:
(a) leczenia ambulatoryjnego w przypadkach choroby i uszkodzenia ciała;
(b) hospitalizacji, gdy jest to potrzebne; oraz
(c) placówek leczenia stomatologicznego, szczególnie w nagłych przypadkach.
3. Powinny być podjęte właściwe kroki w celu ułatwienia leczenia marynarzy cierpiących na
choroby. W szczególności marynarze powinni być niezwłocznie i bez trudności przyjmowani do
klinik i szpitali na lądzie, bez względu na ich narodowość i wierzenia religijne i, tam gdzie to
możliwe, powinno się podjąć kroki w celu zapewnienia, tam gdzie to konieczne, kontynuacji ich
leczenia w dostępnych dla nich placówkach medycznych.
Wytyczna B4.1.4 – Pomoc medyczna innym statkom i współpraca międzynarodowa
1. Każdy Członek powinien przykładać właściwą wagę do uczestnictwa w międzynarodowej
współpracy w zakresie pomocy, programów i badań dotyczących ochrony zdrowia i opieki
medycznej. Taka współpraca powinna obejmować:
(a) rozwój i koordynację badań i wysiłków oraz organizację szybkiej pomocy medycznej i
ewakuacji dla poważnie chorych i rannych z pokładu statku za pomocą takich środków jak
okresowe systemy pozycjonowania statków, centra koordynacji i transport za pomocą
śmigłowców, zgodnie z Międzynarodową konwencją o poszukiwaniu i ratownictwie
morskim, 1979, wraz z poprawkami i Międzynarodowy lotniczy i morski podręcznik
poszukiwania i ratowania – podręcznik IAMSAR;
(b) optymalne wykorzystanie wszystkich statków mających na pokładzie lekarzy i
przebywających na morzu statków, które mogą zapewnić hospitalizację i działania
ratownicze;
(c) tworzenie międzynarodowej listy lekarzy i dostępnych placówek medycznych na całym
świecie w celu zapewnienia marynarzom opieki medycznej w sytuacjach kryzysowych;
(d) umożliwianie marynarzom zejścia na ląd w celu otrzymania pomocy w nagłych wypadkach;
(e) repatriację marynarzy przebywających za granicą tak szybko jak jest to wykonalne, zgodnie z
zaleceniami lekarzy zajmującymi się danym przypadkiem, uwzględniającymi życzenia i
potrzeby marynarzy;
(f) organizację pomocy dla marynarzy w czasie repatriacji, zgodnie z zaleceniami lekarzy
zajmującymi się danym przypadkiem, uwzględniającymi życzenia i potrzeby marynarzy;
(g) wysiłki zmierzające do utworzenia centrów zdrowia dla marynarzy w celu:
(i) przeprowadzania badań dotyczących stanu zdrowia marynarzy, ich leczenia oraz
prewencyjnej opieki zdrowotnej; oraz
(ii) szkolenia personelu medycznego w zakresie medycyny morskiej;
(h) zbieranie i ocenę statystyk dotyczących wypadków w miejscu pracy, chorób i ofiar
śmiertelnych wśród marynarzy oraz integrację i harmonizację statystyk z istniejącym
krajowym systemem statystycznym obejmującym wypadki w miejscu pracy i choroby innych
kategorii pracowników;
(i) organizację międzynarodowej wymiany informacji technicznej, materiałów szkoleniowych i
personelu, jak również międzynarodowe kursy szkoleniowe, seminaria i grupy robocze;
(j) zapewnianie marynarzom przebywającym w portach specjalnych usług w dziedzinie
lecznictwa i profilaktyki lub udostępnienie im ogólnych usług w zakresie rehabilitacji
zdrowotnej; oraz
(k) podjęcie działań w celu repatriacji ciał i prochów zmarłych marynarzy, zgodnie z życzeniami
ich najbliższych, tak szybko jak to możliwe.
2. Międzynarodowa współpraca w zakresie ochrony zdrowia i opieki medycznej dla marynarzy
powinna opierać się na umowach dwustronnych i wielostronnych lub konsultacjach Członków.
Wytyczna B4.1.5 – Osoby będące na utrzymaniu marynarzy
1. Każdy Członek powinien przyjąć rozwiązania w celu zapewnienia właściwej i wystarczającej
opieki medycznej dla osób będących na utrzymaniu marynarzy, zamieszkujących na jego
terytorium, dopóki nie powstanie system usług medycznych obejmujący ogół pracowników wraz
z osobami będącymi na ich utrzymaniu, jeśli taki system nie istnieje i powinien poinformować
Międzynarodowe Biuro Pracy o przyjętych rozwiązaniach.