Prawidło 2.5 – Repatriacja
Cel: Zapewnienie marynarzom możliwości powrotu do domu
1. Marynarze mają prawo do repatriacji bez ponoszenia kosztów w okolicznościach i na warunkach
określonych w Kodeksie.
2. Każdy Członek będzie wymagać, by statki podnoszące jego banderę zapewniły środki finansowe
umożliwiające marynarzom repatriację zgodnie z Kodeksem.
Norma A2.5 – Repatriacja
1. Każdy Członek upewni się, że marynarze na statkach podnoszących jego banderę upoważnieni są
do repatriacji w następujących okolicznościach:
(a) jeśli wygasają umowy o pracę zawarte przez marynarzy, gdy znajdują się oni za granicą;
(b) gdy umowa o pracę zawarta przez marynarza zostaje rozwiązana:
(i) przez armatora; albo
(ii) przez marynarza z uzasadnionych powodów; a także
(c) gdy marynarze nie są już dłużej zdolni wykonywać swoich obowiązków zgodnie z umową o
pracę lub nie można się spodziewać, że wykonają je w szczególnych okolicznościach.
2. Każdy Członek zapewni istnienie odpowiednich postanowień w swoim ustawodawstwie lub w
układach zbiorowych pracy, które określą:
(a) okoliczności, w których marynarze mają prawo do repatriacji zgodnie z ustępem 1(b) i (c)
niniejszej Normy;
(b) maksymalny czas trwania okresów służby na statku, po których marynarz uzyskuje prawo do
repatriacji – takie okresy muszą być krótsze niż 12 miesięcy; oraz
(c) dokładne prawa przyznawane przez armatorów w związku z repatriacją, łącznie z prawami
dotyczącymi miejsc repatriacji, środków transportu, ponoszonych kosztów i innych działań
podejmowanych przez armatorów.
3. Każdy Członek zabroni armatorom domagania się od marynarzy wpłacenia zaliczek w związku z
kosztami repatriacji na początku okresu zatrudnienia i potrącania kosztów repatriacji z
wynagrodzenia marynarza lub zmniejszania jego praw, z wyjątkiem sytuacji gdy zostanie
stwierdzone, zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub postanowieniami układów zbiorowych pracy,
że marynarz w sposób poważny nie wywiązał się ze swoich obowiązków.
4. Ustawodawstwo krajowe nie będzie naruszać praw armatora do odzyskania kosztów repatriacji
marynarza wynikających z postanowień umów ze stronami trzecimi.
5. Jeśli armator nie podejmie działań zmierzających do pokrycia kosztów repatriacji marynarzy,
którzy są do tego uprawnieni:
(a) właściwa władza działająca na terytorium Członka, którego banderę statek podnosi zajmie się
repatriacją marynarzy; jeśli się z tego nie wywiąże, państwo, z którego marynarze mają zostać
repatriowani lub którego są obywatelami, może zająć się ich repatriacją i odzyskać koszty od
Członka, którego banderę statek podnosi;
(b) koszty poniesione przy repatriacji marynarzy będą mogły zostać odzyskane przez armatora od
Członka którego banderę statek podnosi;
(c) marynarze nie zostaną w żadnym razie obciążeni wydatkami związanymi z repatriacją, z
wyjątkiem sytuacji opisanej w ustępie 3 niniejszej Normy.
6. Biorąc pod uwagę stosowne międzynarodowe akty prawne, łącznie z Międzynarodową konwencją
w sprawie aresztu statków morskich z 1999 r. Członek, który pokrył koszty repatriacji zgodnie z
Kodeksem może zatrzymać, lub domagać się zatrzymania, statków danego armatora, dopóki nie
nastąpi zwrot kosztów zgodnie z ustępem 5 niniejszej Normy.
7. Każdy Członek będzie ułatwiać repatriację marynarzy służących na statkach zawijających do jego
portów lub przepływających przez jego wody terytorialne lub wewnętrzne, jak również zajęcie ich
miejsca przez innych marynarzy.
8. W szczególności Członek nie odmówi prawa repatriacji żadnemu marynarzowi z powodu
położenia finansowego armatora lub jego niezdolności lub braku woli zorganizowania zastępstwa dla
marynarza.
9. Każdy Członek będzie wymagać, by statki podnoszące jego banderę posiadały na pokładzie i
udostępniały marynarzom egzemplarze stosownych krajowych postanowień dotyczących repatriacji,
napisanych w odpowiednim języku.
Wytyczna B2.5 – Repatriacja
Wytyczna B2.5.1 – Prawo do repatriacji
1. Marynarze powinni być uprawnieni do repatriacji:
(a) w przypadkach określonych w standardzie A2.5, ustęp 1(a), po upłynięciu okresu
wypowiedzenia przyznanego zgodnie z postanowieniami umowy o pracę zawartej przez
marynarza;
(b) w przypadkach określonych w Standardzie A.2.5, ustęp 1 (b) i (c):
(i) w przypadku choroby lub uszkodzenia ciała lub innej sytuacji zdrowotnej wymagającej
repatriacji, jeśli stan fizyczny marynarza zezwala na podróż;
(ii) w przypadku katastrofy statku;
(iii) w przypadku, gdy armator nie jest zdolny do wypełniania swych prawnych lub
kontraktowych obowiązków jako pracodawcy, z powodu niewypłacalności, sprzedaży
statku, zmiany jego rejestru lub jakiegokolwiek podobnego powodu;
(iv) w przypadku gdy statek zmierza do strefy wojennej, zgodnie z definicją zawartą w
ustawodawstwie krajowym lub umowie o pracę, do której marynarz nie zgadza się
płynąć; oraz
(v) w przypadku ustania lub przerwy w zatrudnieniu zgodnie z umową pracowniczą lub
układem zbiorowym pracy lub ustania zatrudnienia z innych podobnych powodów.
2. Przy określaniu maksymalnego czasu trwania okresów służby na statku, po których marynarz jest
upoważniony do repatriacji, zgodnie z Kodeksem, powinno się uwzględnić czynniki wpływające na
środowisko pracy marynarza. Każdy Członek powinien starać się, tam gdzie to możliwe, zmniejszać
te okresy w świetle technologicznych zmian i nowych wydarzeń, opierając się na zaleceniach w tej
sprawie wydanych przez Połączoną Komisję Morską.
3. Koszty repatriacji, które powinien ponieść armator zgodnie z Normą A2.5 powinny zawierać co
najmniej:
(a) przemieszczenie się do wybranego miejsca repatriacji zgodnie z ustępem 6 niniejszej
Wytycznej;
(b) zakwaterowanie i wyżywienie od momentu, gdy marynarz opuszcza statek do czasu dotarcia
do miejsca repatriacji;
(c) wynagrodzenie i diety od momentu opuszczenia statku przez marynarzy do czasu osiągnięcia
miejsca repatriacji, jeśli stanowi tak ustawodawstwo krajowe lub układy zbiorowe pracy;
(d) transport 30 kg osobistego bagażu marynarza do miejsca repatriacji; oraz
(e) opiekę medyczną, jeśli jest to konieczne, dopóki stan zdrowia marynarza nie umożliwi mu
podróży na miejsce repatriacji.
4. Czas spędzony w oczekiwaniu na repatriację i czas podróży do miejsca repatriacji nie powinien
zostać odjęty od czasu płatnego urlopu należnego marynarzom.
5. Armatorzy powinni pokrywać koszty repatriacji dopóki marynarze nie wylądują w miejscu
przeznaczenia określonego zgodnie z niniejszym Kodeksem lub dopóki nie otrzymają odpowiedniego
zatrudnienia na statku zmierzającego do jednego z tych miejsc przeznaczenia.
6. Każdy Członek powinien domagać się od armatorów przejęcia odpowiedzialności za organizację
repatriacji za pomocą odpowiednich i efektywnych czasowo środków. Normalnym w tych
okolicznościach środkiem transportu powinien być transport powietrzny. Członek powinien określić
miejsca przeznaczenia, do których marynarze mogą zostać repatriowani. Do miejsc przeznaczenia
powinny zaliczać się kraje, z którymi marynarze z wszelkim prawdopodobieństwem mogą się czuć
silnie związani, włączając w to:
(a) miejsce, w którym marynarz zgodził się podjąć zatrudnienie;
(b) miejsce określone w układzie zbiorowym pracy;
(c) miejsce zamieszkania marynarza; albo
(d) inne miejsce, które może zostać wspólnie uzgodnione w momencie podejmowania
zatrudnienia przez marynarza.
7. Marynarze powinni mieć prawo wyboru miejsca, do którego mają zostać repatriowani spomiędzy
miejsc przeznaczenia.
8. Prawo do repatriacji może wygasnąć, jeśli marynarze nie upomną się o nie w rozsądnym okresie
czasu zdefiniowanym przez ustawodawstwo krajowe lub układy zbiorowe pracy.
Wytyczna B2.5.2 – Wdrożenie przez Członków
1. Należy udzielić wszelkiej możliwej do zrealizowania pomocy marynarzowi pozostawionemu w
porcie i oczekującemu na repatriację, a w przypadku opóźnienia w repatriacji marynarza właściwa
władza w zagranicznym porcie powinna zagwarantować, że konsularny lub lokalny przedstawiciel
państwa bandery i państwa narodowości lub państwa zamieszkania marynarza, w zależności od
przypadku, zostanie bezzwłocznie poinformowany.
2. Każdy Członek powinien zwrócić uwagę na to, czy poczynione zostały odpowiednie kroki w celu:
(a) zapewnienia powrotu marynarzom zatrudnionym na statku podnoszącym banderę obcego kraju,
którzy znaleźli się w obcym porcie z powodów przez siebie niezawinionych:
(i) do portu, w którym marynarz został zaangażowany do pracy; albo
(ii) do portu w kraju narodowości lub kraju zamieszkania marynarza, w zależności od
przypadku; albo
(iii) do innego portu uzgodnionego pomiędzy marynarzem i kapitanem lub armatorem, za
zgodą właściwej władzy lub z wykorzystaniem innych odpowiednich środków
bezpieczeństwa;
(b) zapewnienia opieki medycznej i pokrycia kosztów utrzymania marynarzy zatrudnionych na
statku podnoszącym banderę obcego kraju, którzy pozostali w obcym porcie w konsekwencji
choroby lub uszkodzenia ciała doznanego w trakcie służby na statku, nie wynikającego ze ich
własnego i świadomego niewłaściwego postępowania.
3. Jeśli po odsłużeniu przez marynarzy w wieku poniżej 18 lat co najmniej czterech miesięcy na
statku w czasie ich pierwszego rejsu zagranicznego stanie się jasne, że nie nadają się oni do życia na
morzu, powinni otrzymać możliwość repatriacji bez ponoszenia przez nich kosztów z pierwszego
odpowiedniego do tego celu portu, do którego statek zawinie, w którym istnieją usługi konsularne
państwa bandery lub państwa narodowości lub zamieszkania młodego marynarza. Powiadomienie o
takiej repatriacji, wraz z jej powodami, powinno zostać przesłane urzędowi, który wydał dokumenty
umożliwiające młodym marynarzom podjęcie zatrudnienia na morzu.