Ubezpieczenia marynarzy – TAK, rządowy projekt – NIE

W dniu 28 sierpnia br., na swym posiedzeniu, Rada KSMMiR NSZZ „Solidarność” negatywnie zaopiniowała rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Poniżej zamieszczamy pełen tekst przyjętego stanowiska:

Stanowisko Rady KSMMiR NSZZ „Solidarność” nr 1/XII/08/2024 w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Rada KSMMiR NSZZ „Solidarność” zapoznała się z rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 6 sierpnia 2024 roku.

Rada KSMMiR NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 6 sierpnia 2024 roku.

Projekt nie uwzględnia charakteru marynarskiej umowy o pracę, braku ciągłości zatrudnienia polskich marynarzy pracujących na statkach innych bander.

Projekt nakłada obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przez marynarzy nie posiadających zatrudnienia czego nie można zaakceptować.

Projekt ustawy sprowadza się do zrzucenia problemu braku kontroli i nadzoru nad statkami tanich bander na barki marynarzy, którzy w wielu przypadkach nie będą w stanie udźwignąć konsekwencji zmian co może doprowadzić do bezrobocia lub rezygnacji z pracy na morzu.

UZASADNIENIE:

  1. Projekt nie spełnia oczekiwań polskich marynarzy i pogarsza istniejące warunki marynarzy mieszkających w Polsce i pracujących na statkach u zagranicznych armatorów (innych niż UE).
  2. Podstawowe zastrzeżenia wzbudza fakt, że fundamentem zaproponowanego rozwiązania (mającego na celu uczynienie polskiej bandery konkurencyjnej wobec tzw. tanich bander) jest de facto obniżenie poziomu  zabezpieczenia społecznego polskich marynarzy zatrudnionych przez polskich armatorów. Odprowadzanie składki na ubezpieczenie społeczne od poziomu minimalnego wynagrodzenia przekłada się na radykalne obniżenie wysokości przyszłych świadczeń emerytalnych. Rozumiemy potrzebę budowy (czy odbudowy) konkurencyjności polskiej bandery, ale nie może to się odbywać wyłącznie przy pomocy obniżenia standardu przyszłych świadczeń emerytalnych polskich marynarzy. Należy podkreślić, że w obecnym stanie prawnym ustawodawca zdecydował się na dofinansowanie składki osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (tzw. wakacje od ZUS polegające na braku obowiązku odprowadzania składki przez płatnika samozatrudnionego i równocześnie modyfikację zapisu księgowego na indywidualnym koncie ubezpieczonego tak, jakby nie dokonał decyzji o skorzystaniu z „wakacji”). Jak można zakładać rozwiązanie to służy wsparciu przedsiębiorczości, która jest postrzegana przez ustawodawcę jako niezbędna dla rozwoju polskiej gospodarki. Podobnie budowa konkurencyjności polskiej bandery powinna być połączona z wykorzystaniem mechanizmu wsparcia ze środków publicznych.
  3. Projekt nie rozwiązuje kwestii równego traktowania pracowników lądowych i morskich w sferze ubezpieczeń, gdyż wskazuje, że całość obciążenia ekonomicznego opłacanej składki spoczywa na marynarzu wykonującym pracę na podstawie umowy o świadczenie pracy na morzu.
  4. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie realizuje:
  • Postanowień Konwencji MLC 2006 ratyfikowanej przez Polskę 27.12.2011 roku zgodnie, z którą marynarze powinni być objęci ubezpieczeniem społecznym na warunkach nie gorszych niż pracownicy lądowi;
  • Prośby bezpośredniej Komitetu Ekspertów Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) – CEACR – przyjętej w 2019 roku skierowanej do rządu polskiego w 2019 roku – cytat: „… Komitet uważa, że marynarze mieszkający w Polsce i zatrudnieni na statkach zagranicznych (innych niże UE) w przeciwieństwie do pracowników lądowych mieliby prawo do dobrowolnego członkostwa i musieliby samodzielnie ponosić ciężar finansowy składek zarówno pracodawcy, jak i pracownika, z naruszeniem zasady ustanowionej w Prawidle 4.5 ust. 3, zgodnie z którym marynarze podlegający krajowemu ustawodawstwu dotyczącemu zabezpieczenia społecznego są uprawnieni do korzystania z ochrony socjalnej nie mniej korzystnej niż ta, z której korzystają pracownicy lądowi. W związku z tym Komitet zwraca się do Rządu o wskazanie podjętych lub przewidzianych środków dla przestrzegania zasady równego traktowania marynarzy i pracowników lądowych w zakresie zabezpieczenia społecznego marynarzy służących na statkach zagranicznych (innych niż UE), w szczególności poprzez aktywne dążenie do zawarcia dwustronnych lub wielostronnych umów zabezpieczenia społecznego, na przykład z najważniejszymi państwami bandery w celu wprowadzenia w życie powyższej zasady.”

Mając na uwadze powyższe Rada KSMMiR NSZZ „Solidarność” wzywa Stronę Rządową do zmiany projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, uwzględniając interesy polskich marynarzy oraz wymagania Konwencji MLC 2006 ratyfikowanej przez Polskę 27.12.2022 roku i prośby bezpośredniej Komitetu Ekspertów MOP – CEACR przyjętej w 2019 roku skierowanej do rządu polskiego w 2019 roku dot. Prawidła 4.5 i Kodeksu – Zabezpieczenie społeczne.