Celem europejskiej inicjatywy obywatelskiej ,,Sprawiedliwy Transport Europy” jest położenie kresu niedopuszczalnym praktykom biznesowym prowadzącym do dumpingu socjalnego i płacowego. Wzywamy Komisję Europejską do zapewnienia uczciwej konkurencji w różnych rodzajach transportu i do zagwarantowania równego traktowania pracowników (w odniesieniu do zasady równości wynagrodzeń i warunków pracy), niezależnie od kraju pochodzenia.
Poniżej przedstawiamy wywiad przeprowadzony przez Adama Tylskiego – Organizatora Związkowego Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność” z Tomkiem Michalakiem – Zastępcą Przewodniczącego Krajowej Sekcji Transportu Drogowego NSZZ „Solidarność”. Prosimy o poparcie.
A.Tylski: Witaj Tomku, zostałeś wyznaczony przez Europejską Federację Transportowców (ETF) – europejską federacje związkową zrzeszającą ponad 3.5 miliona pracowników transportu – na krajowego przedstawiciela Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej zainicjowanej przez ETF, o nazwie Fair Transport Europe. Zanim jednak przejdziemy do samej inicjatywy, powiedz proszę jaka jest obecna sytuacja „transportowców” w Europie?
T.Michalak: Witam serdecznie. Sytuacja w transporcie jest trudna, głównie z uwagi na warunki w jakich ta praca jest wykonywana – tj. szeroko pojęte bezpieczeństwo, warunki płacowe, socjalne oraz pozostałe warunki pracy – w tym czas przebywania w pracy z dala od domu i rodziny oraz czas powrotu.
Z jednej strony w ostatnich dwudziestu latach mamy gigantyczny skok ilościowy w wolumenach przewożonych towarów i pasażerów. Obserwujemy dynamiczny, wręcz „szalony” rozwój transportu drogowego rzeczy głównie w transporcie międzynarodowym, obserwujemy rozwój portów, przede wszystkim w Gdańsku i budowę terminala kontenerowego, w najbliższym czasie ma zostać otwarta druga część portu, bardzo zwiększając obrót przewożonych kontenerów.
Niestety zaobserwowaliśmy także upadki firm transportowych (np. RICO) czy stoczni (gdańska i szczecińska) oraz zawirowania związane z transportem lotniczym (np. LOT i EuroLOT).
Jestem kierowcą ciężarówki, więc też mój punk widzenia jest silnie ukierunkowany na to co dzieje się na drogach. Na co dzień mam do czynienia z transportem drogowym rzeczy, transportem pasażerskim. Krajowa Sekcja Transportu Drogowego NSZZ „Solidarność”, w której jestem z-cą przewodniczącego na co dzień współpracuje z kolegami z Krajowych Sekcji kolejarzy, marynarzy, lotników, portów morskich i drogownictwa. Jako Krajowy Łącznik Kampanii Fair Transport Europe mam za zadanie dzielenie się wiedzą o transporcie, ale także proszę o informacje z innych gałęzi transportu, możemy
się dzielić tą wiedzą np. za pośrednictwem https://www.facebook.com/FTEPolska.
A.Tylski: Czym jest Europejska Inicjatywa Obywatelska?
T.Michalak: Europejska inicjatywa obywatelska (ECI) jest kluczowym instrumentem w całej kampanii FAIR TRANSPORT EUROPE. ECI jest inicjatywą niedawno wprowadzoną przez UE, wprowadzoną na mocy Traktatu z Lizbony, który wszedł w życie w 2012 roku. Pozwala ona obywatelom UE bezpośrednio uczestniczyć w rozwoju tego sektora w UE, wpływając na Komisję Europejską do podjęcia działań legislacyjnych lub poza legislacyjnych w dziedzinie, w której posiada ona kompetencje, np. w sprawie polityki transportowej. Inicjatywa obywatelska musi być poparta przez minimum milion obywateli UE pochodzących z co najmniej siedmiu z 28 państw członkowskich.
A.Tylski: Jakie są cele inicjatywy Fairtransport oraz co oznacza ona dla polskich pracowników sektora transportu?
T.Michalak: Powszechne stosowanie transgranicznego dumpingu socjalnego stwarza zagrożenie dla spójności europejskiej i dobrze funkcjonującego swobodnego przepływu pracowników i usług. Mówimy tutaj o zaniżaniu płac lub ich wręcz nie wypłacanie, zaniżanie standardów socjalnych i pracy oraz igranie z bezpieczeństwem przez stosowanie nielegalnych praktyk np. w transporcie drogowym.
Dlatego wspólne standardy są potrzebne dla sprawiedliwych warunków pracy i praw pracowniczych w europejskim sektorze transportu. Taki właśnie jest sens kampanii FAIR TRANSPORT EUROPE.
Inicjatywa obywatelska FAIR TRANSPORT EUROPE stawia przed Komisją Europejską siedem konkretnych propozycji, które można podjąć w celu poprawy warunków pracy oraz zapewnienia uczciwej konkurencji między przedsiębiorcami z firm o różnym profilu w sektorze transportu.
Wzywamy Komisję Europejską do:
Powołania grup roboczych z przedstawicielami uznanych partnerów społecznych w sektorze transportu, aby omówić środki w celu zapewnienia skutecznego wdrożenia dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników 96/71/WE; W ramach pakietu mobilności na rynku pracy, które zostały przedstawione do końca 2015 roku.
Stworzenia silnego prawodawstwo UE, aby skutecznie zwalczać istniejące i zapobiegać powstawaniu nowych firm typu skrzynki pocztowe – letter box.
Rozwijania mechanizmów kontroli i egzekwowania prawa w celu zapewnienia jednolitego wdrażania i egzekwowania istniejącego już przepisów o zatrudnieniu i warunkach socjalnych w transporcie, w tym dyrektywy 2014/67/UE w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE dla przykładu:
Europejska platforma dla wszystkich odpowiednich kontroli i monitorowania pracy.
Dążenie do wyższego poziomu harmonizacji kar i grzywien.
Dyrektywa w sprawie minimalnych norm dotyczących inspekcji pracy (na podstawie konwencji MOP nr 81).
Zaproponowania przepisów o zakończeniu zatrudniania w niewłaściwych formach umów o pracę, koniec z niepewną pracą (np.: umowy o dzieło, fikcyjne samozatrudnienie, etc.)