Nasz głos w trakcie posiedzenia Zespołu Trójstronnego, które odbyło się Centrum Partnerstwa Społecznego Dialog w dniu 08.10.2024 roku.
Szanowne Koleżanki i Koledzy,
Marynarze,
W dniu 08.10.2024 roku ukazała się w internecie nieprawdziwa informacja w sprawie wypowiedzi przedstawiciela NSZZ „Solidarność” uczestnika posiedzenia Zespołu Trójstronnego ds. Żeglugi i Rybołówstwa Morskiego dot. rządowego projektu ustawy ws ubezpieczeń społecznych polskich marynarzy. Cytat w/w nieprawdziwej informacji: „… Strona armatorska była za obowiązkiem podobnie jak Solidarność…”.
Oświadczam, że uczestniczyłem z Przewodniczącym KZ NSZZ „Solidarność” w PRCiP w posiedzeniu Zespołu Trójstronnego z upoważnienia Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność” i nie powiedziałem, że jestem „za obowiązkiem”.
Należy podkreślić, że wg informacji przedstawiciela Strony Rządowej polscy marynarze, którzy wystąpią o status marynarza i tym samym będą chcieli skorzystać z projektowanego systemu ubezpieczeń społecznych będą podlegali temu systemowi dedykowanemu tylko dla marynarzy. Określenie status marynarza jest w projekcie rządowym użyte wyłącznie w celu określenia kto MOŻE skorzystać, jak określiła to Strona Rządowa z „preferencyjnego” systemu ubezpieczeniowego przeznaczonego wyłącznie dla marynarzy. Oczywiście wiemy, że zgodnie z Konwencją MLC 2006 każda osoba zatrudniona na statku jest marynarzem.
W sprawie rządowego projektu mam zaszczyt reprezentować stanowisko Rady Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność” oraz uzgodnione wspólne stanowisko Strony Pracowników Zespołu Trójstronnego ds Żeglugi i Rybołówstwa Morskiego. Negatywne Stanowisko Rady Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność” ws projektu rządowego zostało przyjęte dnia 29.08.2024 roku i zostało opublikowane na stronie internetowej Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność”: https://solidarnosc.nms.org.pl/article/370
Również Strona Pracowników w skład, której wchodzą upoważnieni przedstawiciele Federacji Związków Zawodowych Marynarzy i Rybaków, Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność” oraz Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Oficerów i Marynarzy wyrazili swoje negatywne stanowisko i skierowali do Strony Rządowej dnia 05.09.20204 roku pisemne negatywne stanowisko zawierające ponadto 21 pytań zebranych od polskich marynarzy. Strona Rządowa zobowiązała się do przekazania odpowiedzi na wszystkie pytania w ciągu najbliższego tygodnia. Ponadto Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” skierowało do Rządu RP negatywną opinię ws rządowego projektu ustawy ws ubezpieczeń społecznych polskich marynarzy i podkreśliło, że należy podejmować wszelkie niezbędne działania dla uczynienia pracy marynarzy atrakcyjną oraz wzmocnienia możliwości rozwoju polskiej bandery.
W trakcie posiedzenia Zespołu Trójstronnego zabrałem głos między innymi w następujących sprawach:
- zwróciłem uwagę, że projekt rządowy nie uwzględnia specyfiki pracy marynarzy. Jeżeli marynarz zgłosi się do w/w dedykowanego systemu ubezpieczeniowego projekt przewiduje obowiązek opłacania składki ubezpieczeniowej również w okresach pozostawania bez pracy pomiędzy kontraktami. Jest to niezgodne z MLC 2006, która wymaga aby system ubezpieczeniowy marynarzy nie był gorszy od systemu dla pracowników lądowych. Pracownicy lądowi nie płacą składki ubezpieczeniowej kiedy nie są zatrudnieni, ponadto w projekcie zakłada się, że cały ciężar składki spoczywałby na marynarzach (zatrudnionych w krajach poza UE) to też jest niezgodne z MLC 2006 – nierówne traktowanie marynarzy i pracowników lądowych,
- zwróciłem uwagę Stronie Rządowej na „Prośbę bezpośrednią (CEACR) – przyjętą w 2019, opublikowaną na 109 Sesji Międzynarodowej Konferencji Pracy (ILC-2021) Konwencja o Pracy na Morzu, 2006 (MLC, 2006) – Polska (Ratyfikacja: 2012) skierowaną do Rządu RP.
CYTAT: „…Komitet zauważa, że marynarze mieszkający w Polsce i zatrudnieni na statkach zagranicznych (innych niż UE) w przeciwieństwie do pracowników lądowych mieliby prawo do dobrowolnego członkostwa i musieliby samodzielnie ponosić ciężar finansowy składek zarówno pracodawcy, jak i pracownika, z naruszeniem zasady ustanowionej w Prawidle 4.5 ust. 3, zgodnie z którym marynarze podlegający krajowemu ustawodawstwu dotyczącemu zabezpieczenia społecznego są uprawnieni do korzystania z ochrony socjalnej nie mniej korzystnej niż ta, z której korzystają pracownicy lądowi. W związku z tym Komitet zwraca się do Rządu o wskazanie podjętych lub przewidzianych środków dla przestrzegania zasady równego traktowania marynarzy i pracowników lądowych w zakresie zabezpieczenia społecznego marynarzy służących na statkach zagranicznych (innych niż UE), w szczególności poprzez aktywne dążenie do zawarcia dwustronnych lub wielostronnych umów zabezpieczenia społecznego, na przykład z najważniejszymi państwami bandery w celu wprowadzenia w życie powyższej zasady.”
Dlatego na tym posiedzeniu zwróciłem się do Strony Rządowej o aktywne dążenie do zawarcia w/w umów dwustronnych. Umowy dwustronne, które wykazuje Rząd RP w swoim ostatnim sprawozdaniu do MOP-u dot. państw m.in.: Macedonii, Ukrainy, Mołdawii, Mongolii, Turcji, Izraela, Białorusi oraz krajów b. Jugosławii (obecnie umowa ta dotyczy Czarnogóry, Serbii, Bośni i Hercegowiny). To nie są najważniejsze państwa bander, na których są zatrudnieni polscy marynarze. W/w wniosek został przyjęty na zakończenie posiedzenia jako wspólne uzgodnienie Zespołu Trójstronnego,
- podniosłem sprawę konieczności ratyfikacji przez Polskę Konwencji MOP 185 dot. dowodów tożsamości marynarzy – wniosek był kilkakrotnie bezskutecznie zgłaszany przez Stronę Pracowników do Strony Rządowej. Brak ratyfikacji konwencji MOP nr 185 przez Polskę może narazić polskich marynarzy na kłopoty przy przekraczaniu granicy. Przestarzała Konwencja nr 108 dot. krajowych dowodów tożsamości od dawna nie spełnia wymagań mających zastosowanie w obrocie międzynarodowym, gdyż zastąpiona została Konwencją nr 185, której jednak RP nie zdołała ratyfikować od jej przyjęcia w roku 2003. Sprawa może zacząć się komplikować, jeśli zamierzamy uznać książeczkę żeglarską jako dokument tożsamości marynarzy, należy to bezwzględnie uczynić w oparciu o Konwencję nr 185, mimo, że jeszcze nie jest ratyfikowana, a nie nieustannie odwoływać się do przestarzałej Konwencji Nr 108 z roku 1958.
- ponadto poprosiłem o przekazanie informacji na temat sytuacji polskiej załogi statku JAWOR zatrzymanego w Brazylii w związku z wykrytymi na statku narkotykami. Przy tej okazji zapytałem w jaki sposób Rząd RP wdrożył wytyczne opracowane przez IMO/MOP ws sprawiedliwego traktowania marynarzy. Temat ten dotyczy problemu kryminalizacji marynarzy. Przytoczyłem przykład niedawnego aresztu na jeden rok (!) załogi statku „Phoenician M” w Turcji. Obecnie pomimo, że kapitan statku i starszy oficer nie przemycali narkotyków i są niewinni, otrzymali wyroki po 30 lat więzienia za przemyt narkotyków. Na naszej stronie internetowej można przeczytać artykuł ITF opisujący to wstrząsające zdarzenie,
- podniosłem sprawę coraz mniejszego zainteresowania pracą na morzu i poprosiłem o przekazanie informacji jakie działania podejmują polscy armatorzy, żeby zatrzymać spadek liczby polskich marynarzy na statkach należących do polskich armatorów.
Z konieczności w/w informacja stanowi duży skrót tylko moich wypowiedzi. Wypowiedzi wszystkich uczestników posiedzenia Zespołu Trójstronnego ds Żeglugi i Rybołówstwa Morskiego będą zawarte w protokóle, którego projekt przygotuje Strona Rządowa do zatwierdzenia przez członków Zespołu Trójstronnego. Będziemy informować marynarzy o dalszym przebiegu procesu legislacyjnego rządowego projektu ws ubezpieczeń społecznych polskich marynarzy. Przypominam, że ubezpieczenia społeczne polskich marynarzy były tematem ankiety KSMMiR NSZZ „Solidarność” skierowanej do wszystkich marynarzy a temat ubezpieczeń społecznych marynarzy był omawiany na stronie internetowej i w biuletynie KSMMiR NSZZ „Solidarność”.
Życzę bezpiecznej pracy i szczęśliwego powrotu do domu.
Pozdrawiam,
Andrzej Kościk
Przewodniczący Rady
Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność”